1-روغن موتور اصلا چرا لازم است؟
وظیفه ی روغن موتور و در حالت کلی روانکار ها در هر وسیله ای جلوگیری از تماس مستقیم فلز با فلز است. به این صورت که اصطحکاک را کاهش میدهند و به جای تماس مستقیم فلز با فلز، لایه ای محافظتی بین آن دو تشکیل میشود که به این صورت از فرسایش دو قطعه ی فلزی جلوگیری میشود. نکته ای که وجود دارد این است که این خود روغن نیست که روان کاری انجام میدهد، بلکه شارش روغن است. با دقت در این نکته اهمیت گرانوری روغن نمایان میشود، یعنی موتورها بر اساس شارش خاصی از روغن طراحی شده اند و استفاده از گرانروی غیر استاندارد این شارش را کم یا زیاد میکند و باعث فرسایش موتور میشود. همچنین روغن به خنک سازی موتور هم کمک میکند و در آخر از زنگ زدن اجزای موتور جلوگیری میکند.
۲-چرا بعد از مدتی روغن موتور باید عوض شود؟
روغن موتور ها علاوه بر روانکاری وظیفه ی تمیز کردن اجزای داخل موتور و حل کردن هر گونه ناخالصی حاصل از احتراق، که عمدتا مواد اسیدی و کربن هستند، را نیز بر عهده دارند. به همین دلیل است که روغن موتور بعد از چند روز در موتور سیاه یا تیره میشود. پس حداقل برای تمیز ماندن داخل موتور باید روغن موتور عوض شود. اما دلیل مهم تر از آن این است که روان کارها پس از مدتی خواص خود را از دست میدهند. یعنی دیگر گرانوری مورد نیاز موتور را نخواهند داشت. روغن های سنتزی بسیار بیشتر از روغن ها معدنی عمر میکنند.
۳-چه زمانی زمان مناسب عوض کردن روغن موتور است؟
دقت کنید زمانی که مشاهده کردید روغن تیره است به هیچ وجه به معنای آن نیست که عمر روغن به پایان رسیده، زیرا بعد از چند روز در موتور بودن رنگ روغن تیره میشود. زمان مناسب تعویض روغن در دفترچه ی خودرو وجود دارد. اما آن عدد (به طور مثال در پژو ۲۰۶) مربوط به شرایط ایده آل و تئوری است نه شرایط واقعی. پس به جای ۲۰٫۰۰۰ کیلومتر معرفی شده در دفترچه پیشنهاد میکنیم روغن را در ۸٫۰۰۰ کیلومتر یا هر شش ماه عوض کنید. این ۲۰٫۰۰۰ کیلومتر و یک سال تئوری برای روغن نیمه سنتزی توتال ۷۰۰۰ است. پس اگر روغن تمام سنتزی استفاده میکنید (مثل توتال ۹۰۰۰) کمتر از ۱۸٫۰۰۰کیلومتر و یک و نیم سال عوض کنید. همچنین در مورد روغن توتال ۵۰۰۰ که محصولی معدنی است پژو توصیه کرده که آنرا هر ۱۰٫۰۰۰ کیلومتر یا ۶ ماه عوض کنید و در شرایط واقعی میشود حدود ۴٫۰۰۰ کیلومتر، از تحلیل این جمله میشود فهمید که پژو عملا استفاده از روغن توتال ۵۰۰۰ (یا هر روغن معدنی و ۲۰W-50 ) را توصیه نمیکند! البته اگر وسواسی نیستید هم میتوانید به کیلومتر سرویس در داشبورد هم اطمینان کنید البته به شرطی که روغن مورد تایید دفترچه و فیلترهای مرغوب و اصلی را استفاده کرده باشید. به غیر از روش کیلومتر روش دقیق تری وجود ندارد که به ما بگوید دقیقا چه زمانی زمان تعویض روغن است. اما روشی وجود دارد به این صورت که وقتی موتور کاملا سرد است، یعنی بعد از حداقل ۸ ساعت خاموش ماندن، گیج را بالا بکشید و چسبندگی روغن بین انگشتان را بررسی کنید. روغن باید کمی حالت چسبندگی داشته باشد و نباید مثل آب باشد. اگر روغن مثل آب بود آنرا در اسرع وقت تعویض کنید.
۴-چه مقدار روغن موتور برای خودروی من نیاز است؟
برای موتور TU5 در صورت ساکشن کردن ۳٫۴ لیتر و در صورت تخلیه با پیچ،۳٫۲ لیتر.
برای موتور TU3 در صورت ساکشن ۳٫۲۵ لیتر و در صورت تخلیه با پیچ،۳ لیتر.
البته اگر ساکشن میکنید مطمئن شوید که داخل محفظه فیلتر هم ساکشن میشود وگرنه با پیچ تخلیه فرقی ندارد.
خود فیلتر حجم چندانی ندارد ولی حدود ۳۰۰ سی سی روغن در محفظه ی فیلتر ۲۰۶ وجود دارد، پس اگر فیلتر را تعویض نمیکنید (که اصلا توصیه نمیشود) نیازی نیست روغن کمتری بریزید. البته همیشه بعد از تعویض روغن اجازه دهید موتور ۵ دقیقه در جا کار کند تا اگر نشتی وجود داشته باشد متوجه شوید. و بعد از آن هم وقتی موتور ۱۵ دقیقه خاموش ماند،حتما گیج روغن را چک کنید. در بعضی خودروها فیلتر روغن طوری طراحی شده که به طور کامل (فیلتر و مخزن) از موتور جدا میشوند، در این طور مواقع اگر فیلتر تعویض نشود باید ۳۰۰ سی سی کمتر روغن در نظر گرفته شود. اما در موتور ۲۰۶ تنها خود فیلتر قابل جدا شدن است و محفظه ی فیلتر ۳۰۰ سی سی گنجایش دارد.
به شدت توصیه میکنیم که با هربار تعویض روغن، تمام فیلترها هم تعویض شوند.
برای ظرفیت موتور های دیگر به دفترچه مراجعه کنید.
سعی کنید هرگز از مقدار توصیه شده بیشتر روغن نریزید. زیرا باعث فشار آمدن به کاسه نمدها میشود که ممکن است به نشتی روغن منجر شود. و در بدترین شرایط میتواند روغن به شمع ها برسد و عمل احتراق را مشکل کند.
۵-چطور یک گرانوری را بخوانیم، و به چه معناست؟
روغنی با گرانوری ۵W-40 را در نظر بگیرید. وقتی روغنی گرم میشود، روان تر میشود. روغن های قدیمی که باید فصل به فصل عوض میشدند ممکن بود هنگامی که موتور گرم میشد،بیش از حد روان باشند. در اینجا روغن های ۴ فصل به کمک می آید. این روغن ها نمیگذازند وقتی روغن در دمای کارکرد موتور است بیش از حد روان شود، یا وقتی دما به زیر ۰ میرسد روغن، جامد شود. پس روغنی مثل ۵W-40 روغنی است که در سرما مانند یک روغن با SAE 5 عمل میکند (یعنی به مقدار نسبتا خوبی روان است و مناسب برای استارت سرد) و وقتی به دمای کارکرد موتور میرسد، در حد یک روغن SAE 40 روان است نه بیش از حد روان که مثل آب باشد. هر چقدر که عدد قبل از W کمتر باشد به این معنی است که این روغن بسیار راحت تر در دمای های پایین جریان پیدا میکند و این برای موتور مهم است، زیرا اگر روغن بیش از حد سفت باشد به اویل پمپ و در نهایت موتور فشار مضاعف وارد میکند و مهم تر از آن، همه ی نقاط موتور روغن کاری مناسب نخواهند شد. به همین دلیل است که خودرو قبل از حرکت باید گرم شود. زیرا با اینکه گرانوری ۵ بسیار گرانوری خوبی است ولی هنوز برای کارکرد موتور در دورهای بیش از ۲۰۰۰ بسیار پر زیان است. پس قبل از حرکت، حدود ۳۰ ثانیه در هوای گرم و حدود ۲ دقیقه در هوای سرد صبر کنید تا موتور در جا گرم شود و بعد از آن ملایم رانندگی کنید تا کمی موتور گرم شود. از آنجا میفهمید که موتور گرم شده که دمای آب کمی بالا بیاید. طبق گفته ی دفترچه، “هرگز با موتور سرد رانندگی نکنید!!!“
از طرفی هرچه تفاوت بین دو عدد SAE بیشتر باشد، تغییرات گرانوری روغن بیشتر میشود و نیاز به مواد افزودنی گران تری دارد تا گرانروی خود را در تمام دما ها حفظ کند. پس آن روغن گران تر میشود. و هرچه تفاوت بین دو عدد کمتر باشد روغن ارزان تر میشود. در واقع، شاخص گرانوری (Viscosity Index)، به همین قضیه گفته میشود. یعنی توانایی روغن برای حفظ گرانوری مناسب با تغییرات دما. چون میدانیم که روان کارها با افزایش دما روان تر میشوند. شاخص گرانوری مناسب برای روغن های مختلف:
تفاوت بین دو عدد SAE=30 > حداقل شاخص گرانوری ۱۵۰
تفاوت بین دو عدد SAE=35 > حداقل شاخص گرانوری ۱۶۰
تفاون بین دو عدد SAE=40 > حداقل شاخص گرانوری ۱۷۰
و…
توجه کنید شاخص گرانوری روی جعبه ی روغن نوشته نشده است. شاخص گرانروی روغن در Data Sheet یا وبسایت سازنده قرار دارد.
۶- دفترچه به من میگوید از روغن ۱۰W-40 استفاده کن، آیا ۵W-40 بیش از حد شل و روان است؟
خیر، به هیچ جه. این اشتباه بسیاری از کاربران و ۹۰ درصد تعویض روغنی ها است. همان طوری که توضیح داده شد، این روغن ۴ فصل است. پس فرق این دو روغن فقط در استارت سرد است. چون وقتی به دمای کارکرد موتور برسند هر دو دارای یک گرانوری میشوند-SAE 40. در واقع روغن ۵W-40 بهتر از ۱۰W-40 است و گرانتر چون تمام سنتزی است پس عمر بیشتری دارد و کیفیت بهتر. در مورد ۰W-40 هم این موضوع صادق است. اما چون کارخانه سازنده پیشنهاد کرده از ۱۰W-40 استفاده کنید بهتر است از همان نوع روغن استفاده شود.
۷-فرق روغن های ایرانی با روغن های خارجی چیست؟
فرق آنها در بسته بندی و برند آن ها است! تجربه ثابت کرده که روغن های ایرانی میتوانند با روغن های خوب بازار مثل توتال یا کاسترول و … رقابت کنند. با خیال راحت از برندهایی مثل ایرانول، نفت پارس و بهران استفاده کنید.
۸-دفترچه روغن Total را پیشنهاد میدهد، آیا حتما باید از این برند استفاده کنم؟
خیر، شما میتوانید از هر روغنی که مشخصات مثلا Total Quartz 7000 را داشته باشد استفاده کنید. یعنی هر روغنی که SAE 10W-40 API SL باشد. این نکته در دفترچه ی زبان انگلیسی ذکر شده است و اصلا در دفترچه ی انگلیسی ذکر نشده که فقط از Total Quartz 7000 استفاده شود.
۹-بعد از تعویض روغن صدای موتور بیشتر شده، مشکل از چیست؟
با اینکه میتواند صرفا تلقین هم باشد اما در مواردی روغن تقلبی و یا استفاده از گرانوری به غیر از گرانوری توصیه شده، عدم تخلیه ی کامل روغن قبلی و یا کمبود روغن باعث این پدیده میشود.
۱۰-اگر تلقین است، پس چرا بعضی وقتها بعد از تعویض روغن به وضوح صدای موتور کمتر میشود ؟
این قضیه تا حدی تلقین است و تا حدی خیر. چون روغن تازه در موتور است و خاصیت روان کاری خوبی دارد و روغن قبلی عمرش را کرده بوده، پس روغن جدید باعث بهبود کارکرد موتور میشود. و ممکن است این بار شما گرانوری مناسب موتور را استفاده کرده باشید.
۱۱-از کجا بفهمیم روغن تقلبی یا اصلی است؟
آسان ترین راه این است که اطمینان حاصل کنید که روغن پلمپ است و مثلا درِ قوطی، برند روغن است. مثلا اگر روغن توتال پلاستیکی میخرید، درِ آن نیز توتال باشد و نه مثلا Elf. اما بهترین راه این است که از جای مطمئن خرید کنید. یعنی بورس روغن در شهر خودتان. به طور مثلا در تهران، تهرانسر- بلوار گلها بورس روغن است و روغن ها حتی تا ۵۰ هزار تومان از بازار ارزان تر هستند و احتمال تقلب در آن ها بسیار بسیار کم است.
۱۲-فرق توتال پلاستیکی با فلزی چیست؟
توتال با جعبه ی پلاستیکی ساخت ایران و شرکت بهران است و عملا با بهران سوپر پیشتاز فرقی ندارد و فقط پول اضافی بابت برند آن میدهید! توتال فلزی گفته میشود از امارات وارد میشود و بعضی ها هم میگویند در ساوه پر میشود. اما این روغن ها از هر کجا که می آیند به وضوح کیفیت بسیار خوبی دارند. البته به شرط اصل بودن! با توجه به این صفحه از بخش خاور میانه ی توتال، میفهمیم که این روغن ها اگر اصل باشند، واقعا همان توتال فرانسه اند منتها با بسته بندی متفاوت.
خواندن بیشتر
دسته بندی ها:
اخبار